Họ Marantaceae, thường được gọi là các loài cây cầu nguyện (prayer plants), là một họ thực vật có hoa đa dạng với khoảng 550 loài. Chúng chủ yếu có nguồn gốc từ các vùng nhiệt đới của Trung và Nam Mỹ, Châu Phi, và Châu Á. Nổi tiếng với tán lá đẹp mắt, nhiều loài trong họ này đã trở thành những cây trồng trong nhà phổ biến.
Vì sao lại là “cây cầu nguyện”?
Tên gọi “cây cầu nguyện” xuất phát từ một đặc điểm hành vi độc đáo của chúng: vào ban đêm, lá của những cây này thường gập lại theo chiều dọc, giống như hai bàn tay đang chắp vào nhau để cầu nguyện. Khi mặt trời mọc, chúng sẽ mở ra trở lại. Hành vi này được gọi là nhịp điệu sinh học của thực vật, hay còn gọi là nhịp ngày đêm. Hiện tượng này giúp cây tối ưu hóa việc hấp thụ ánh sáng trong ngày và bảo vệ lá khỏi những kẻ săn mồi hoặc nhiệt độ thấp hơn vào ban đêm.
Các loài cây cầu nguyện nổi bật trong họ Marantaceae, hay còn gọi là cây đuôi công, bao gồm Calathea, Ctenanthe và Maranta. Dưới đây là một số ví dụ điển hình với những đặc điểm riêng biệt:
1. Ctenanthe Lubbersiana
Loài Ctenanthe lubbersiana được nhận biết bởi những chiếc lá có hoa văn ấn tượng, với màu xanh đậm và các sọc màu trắng bạc. Lá có hình bầu dục, mép lá lượn sóng. Cây có thể cao tới 60 cm và ra hoa màu trắng nhỏ nhắn vào mùa hè.
2. Calathea Musaica
Calathea musaica, còn được biết đến với tên cây Mạng lưới, là một loài thực vật trong họ Marantaceae, có nguồn gốc từ Brazil. Đặc điểm nổi bật của cây là tán lá độc đáo với các đường gân màu xanh đậm đan xen phức tạp, tạo thành một mạng lưới, từ đó có tên gọi phổ biến. Lá của loài Calathea musaica có hình bầu dục, mặt dưới lá có màu nâu đỏ sẫm. Mặt trên lá có màu xanh lá cây sáng với các hoa văn gân lá màu xanh đậm. Cây có thể cao và rộng tới 60 cm.
3. Calathea Marion
Lá của Calathea ‘Marion’ lớn, hình elip, có gân giữa nổi rõ và mép lá gợn sóng. Mặt trên lá màu xanh đậm với các sọc xanh nhạt, trong khi mặt dưới có màu nâu đỏ pha tím.
4. Calathea Vittata
Lá của Calathea vittata dài, thon, hình bầu dục, với gân giữa nổi rõ và các sọc xanh nhạt trên nền xanh đậm.
5. Maranta Leuconeura
Lá của Maranta leuconeura có hình bầu dục với các hoa văn gân lá ấn tượng, gồm các màu xanh đậm, xanh nhạt và đỏ.
6. Stromanthe Magic Star
Lá của Stromanthe ‘Magic Star’ thon dài, hình bầu dục, có các mảng màu hồng, xanh lá cây và kem. Mặt dưới lá có màu xanh đậm hơn.
7. Calathea Ornata
Lá của Calathea ornata thon dài, hình bầu dục, màu xanh đậm, nổi bật với các sọc hồng mỏng chạy vuông góc với gân giữa.
8. Calathea Zebrina
Lá của Calathea zebrina thon dài, hình bầu dục, màu xanh đậm, với các sọc giống vằn ngựa vằn ấn tượng, gồm các sắc thái xanh nhạt, trắng và xanh đậm.
9. Calathea Orbifolia
Lá của Calathea orbifolia lớn và tròn, đường kính lên tới 30 cm. Lá có màu xanh nhạt và được đánh dấu bằng các sọc xanh đậm.
10. Calathea Fusion White
Lá của Calathea ‘Fusion White’ lớn, hình elip, mặt trên có màu xanh đậm và mặt dưới màu trắng bạc. Lá có các sọc hồng tươi và hoa văn độc đáo giống như lông vũ.
11. Maranta Leuconeura Kerchoveana
Lá của Maranta leuconeura var. kerchoveana có hình bầu dục, màu xanh đậm với các gân tím nổi bật. Lá có một hoa văn độc đáo với một đường trung tâm màu xanh nhạt được bao quanh bởi các cạnh màu xanh đậm hơn.
12. Calathea Bachemiana
Lá của Calathea bachemiana lớn, hình bầu dục, với một hoa văn đẹp mắt gồm các sọc xanh đậm và xanh nhạt. Mặt dưới lá có màu nâu đỏ sẫm.
13. Calathea Dottie
Lá của Calathea ‘Dottie’ có màu tím sẫm hoặc đỏ tía, với gân giữa màu hồng tươi và đôi khi có các đốm hồng. Mặt dưới lá có màu nâu đỏ sẫm.
14. Calathea Beauty Star
Lá của Calathea ‘Beauty Star’ lớn, hình bầu dục, với một hoa văn đẹp mắt gồm các sọc xanh đậm và xanh nhạt. Gân giữa và các mép ngoài của lá có màu trắng kem.
15. Calathea Corona
Lá của Calathea ‘Corona’ lớn, hình bầu dục, với một hoa văn ấn tượng gồm các sọc xanh đậm và xanh nhạt. Gân giữa và các mép ngoài của lá có màu hồng tươi hoặc đỏ tím đẹp mắt.
16. Calathea Lancifolia
Lá của Calathea lancifolia dài và có hình mũi mác, màu xanh đậm và các đốm màu xanh nhạt giống như da rắn đuôi chuông. Mặt dưới lá có màu đỏ tía.
17. Calathea Makoyana
Lá của Calathea makoyana có hình bầu dục, màu xanh nhạt với các đốm xanh đậm giống như lông công. Mặt dưới lá có màu đỏ tía.
18. Calathea Flame Star
Lá của Calathea ‘Flame Star’ rộng và hình bầu dục, màu xanh đậm với một dải màu hồng đỏ tươi ở giữa. Mặt dưới lá có màu đỏ tía đậm.
19. Calathea Triostar
Lá của Calathea ‘Triostar’ rộng và hình bầu dục, có các mảng màu trắng kem, hồng và xanh lá cây. Mặt dưới lá có màu tím đậm.
20. Ctenanthe Burle Marxii
Lá của Ctenanthe burle-marxii dài, hẹp, có hình mũi mác, mặt trên màu xanh đậm và mặt dưới màu xanh xám bạc. Các gân lá nổi rõ và tạo thành một hoa văn hình xương cá đặc trưng.
21. Calathea Warscewiczii
Lá của Calathea warscewiczii lớn, hình bầu dục, và có kết cấu như nhung. Mặt trên lá màu xanh đậm với các sọc xanh nhạt hơn, trong khi mặt dưới có màu đỏ tía.
22. Ctenanthe burle marxii var. amagris
Lá của Ctenanthe burle-marxii var. amagris dài, hẹp, có hình mũi mác, với một hoa văn đa dạng màu vàng và xanh lá cây giống như một bức khảm vàng. Các gân lá nổi rõ và tạo thành một hoa văn đặc trưng.
23. Ctenanthe Setosa
Ctenanthe setosa là một loại cây nhiệt đới nổi bật được biết đến với những chiếc lá hình mũi mác, có hoa văn với các sắc thái xanh lá cây tương phản và mặt dưới màu tím.
24. Calathea Stella
Calathea Stella, nổi tiếng với những chiếc lá màu xanh đậm ấn tượng được tô điểm bằng các sọc hồng rực rỡ, là một loại cây trồng trong nhà phổ biến được ưa chuộng nhờ tán lá trang trí và yêu cầu chăm sóc tương đối dễ dàng.
Các loài cây thuộc họ Củ dong này được đặc trưng bởi hoa văn và cách sắp xếp lá độc đáo. Lá của chúng thường gập lại và cuộn vào ban đêm, giống như đang cầu nguyện, do đó chúng có tên gọi chung là “cây cầu nguyện” (prayer plants). Lá cũng thường có kết cấu như nhung, và một số loài có các đốm màu sắc hấp dẫn.
Các thành viên của họ Marantaceae thích nghi với nhiều môi trường sống khác nhau, bao gồm rừng mưa, đầm lầy và thảo nguyên. Chúng thường mọc ở tầng dưới hoặc các khu vực râm mát của những môi trường này và thường được tìm thấy mọc trong lớp lá mục.
Một số loài nổi tiếng trong họ Marantaceae bao gồm Calathea, Ctenanthe và Maranta. Các loài cây này được ưa chuộng làm cây trồng trong nhà nhờ tán lá hấp dẫn và dễ chăm sóc. Chúng ưa ánh sáng tươi nhưng gián tiếp và độ ẩm cao, thường được trồng trong chậu với đất thoát nước tốt.
If i die, water my plants!
