Monstera, hay còn được gọi là cây trầu bà lá xẻ, là một loại cây cảnh trong nhà rất phổ biến. Với vẻ ngoài xanh tươi, đầy sức sống, nó mang đến không khí của rừng nhiệt đới vào bất kỳ không gian sống nào. Nhưng bên cạnh vẻ đẹp đó, loài cây này còn ẩn chứa nhiều điều thú vị hơn bạn tưởng. Dưới đây là 8 sự thật bất ngờ về cây trầu bà lá xẻ mà có thể bạn chưa từng biết đến:
1. Không phải Monstera nào cũng có lá xẻ
Những chiếc lá bị chia rãnh đặc trưng chỉ xuất hiện ở những cây Monstera đã trưởng thành. Cây non có lá nguyên, hình trái tim. Khi cây lớn lên và tìm cách leo lên cao để đón ánh sáng, lá sẽ dần hình thành các vết xẻ ấn tượng. Quá trình này giúp ánh sáng xuyên qua tán lá dày đặc, đến được các lá phía dưới. Đây là một hiện tượng khoa học thú vị được gọi là heterophylly—một loài cây có các hình dạng lá khác nhau trong suốt vòng đời của nó.
2. Monstera là cây leo, không phải cây thân gỗ
Mặc dù có thể phát triển rất lớn trong nhà, Monstera không phải là một cây thân gỗ. Nó là một loại cây hemiepiphyte, nghĩa là nó bắt đầu cuộc sống bằng cách bám vào một cây khác (như một loài thực vật biểu sinh – epiphyte) nhưng sau đó phát triển rễ khí để leo lên và tìm kiếm ánh nắng mặt trời. Những rễ khí này là một cấu trúc tuyệt vời với hai chức năng chính: bám chặt vào cây chủ để hỗ trợ và hấp thụ độ ẩm, chất dinh dưỡng từ không khí. Trong môi trường tự nhiên, rừng nhiệt đới ở Trung và Nam Mỹ, Monstera có thể leo cao tới 18 mét, bện mình qua các tán cây rậm rạp.
3. Những lỗ thủng trên lá có mục đích rõ ràng
Các vết xẻ và lỗ thủng trên lá Monstera không chỉ để trang trí. Chúng giúp cây điều hòa nhiệt độ và giảm lực cản của gió trong môi trường rừng nhiệt đới tự nhiên. Những lỗ này, được gọi là fenestrations, giúp ánh sáng xuyên qua tốt hơn đến các lá phía dưới và cũng giúp thoát nước mưa dư thừa, ngăn lá không bị quá tải.
4. Monstera deliciosa có thể ra quả và ăn được
Nếu được sống trong điều kiện thích hợp (như trong nhà kính ấm áp, ẩm ướt), một cây Monstera trưởng thành có thể ra quả ăn được! Tuy nhiên, bạn sẽ phải chờ đợi khá lâu, có thể mất vài năm. Quả của nó, được gọi là “monstera deliciosa” (đây cũng là nguồn gốc tên gọi của cây!), có vị như sự pha trộn giữa dứa và mít. Quả được bao phủ bởi những vảy hình lục giác cứng cáp, chuyển từ màu xanh sang vàng khi chín. Nhưng hãy cẩn thận, quả chưa chín có chứa các tinh thể canxi oxalat, có thể gây kích ứng miệng và cổ họng nếu ăn phải. Tốt nhất là chờ cho đến khi quả tỏa ra một mùi thơm ngọt ngào nồng nàn rồi mới thưởng thức.
5. Monstera là một biểu tượng của sự hiếu khách Thụy Sĩ
Tin hay không, Monstera đã gắn liền với Thụy Sĩ vào giữa thế kỷ 20. Có một vài giả thuyết về mối liên hệ này. Một khả năng là sự phổ biến của cây như một loại cây cảnh trong nhà đã trùng hợp với sự phát triển của du lịch Thụy Sĩ. Một giả thuyết khác cho rằng mối liên hệ này bắt nguồn từ cảnh quan núi non của Thụy Sĩ, gợi nhớ đến bản chất leo trèo của Monstera. Mặc dù lý do chính xác vẫn chưa rõ ràng, nhưng sự liên kết này đã tồn tại, và Monstera đôi khi được gọi là “cây pho mát Thụy Sĩ.”
6. Monstera có một họ hàng có thể gây dị ứng da
Cây Monstera deliciosa thường được coi là an toàn cho hầu hết mọi người và có thể là một lựa chọn tuyệt vời cho các gia đình có vật nuôi. Tuy nhiên, nó có một họ hàng gần là Monstera obliqua (còn được gọi là “Monstera Peru”) có chứa tinh thể canxi oxalat có thể gây kích ứng da, mắt và miệng nếu ăn phải. Những tinh thể này có thể gây cảm giác nóng rát, sưng tấy và thậm chí là nôn mửa. Khi chọn cây Monstera, bạn nên nhận dạng chính xác. Monstera obliqua có lá dài hơn với các lỗ nhỏ hơn và ít hơn so với Monstera deliciosa.
7. Monstera có thể nhân giống dễ dàng
Điều này làm cho nó trở thành một loại cây tuyệt vời để chia sẻ với bạn bè hoặc thêm vào các phòng khác nhau trong nhà bạn. Giâm cành từ thân có rễ khí là cách dễ nhất để nhân giống Monstera. Chỉ cần đặt cành vào nước và đợi rễ mới phát triển trước khi chuyển nó vào hỗn hợp đất trồng thoát nước tốt. Một phương pháp khác là tách một cây Monstera trưởng thành có nhiều thân.
8. Monstera phần lớn là cây dễ chăm sóc
Monstera nổi tiếng là loại cây dễ tính. Chúng phát triển mạnh trong ánh sáng gián tiếp và không cần tưới nước liên tục. Chỉ cần để lớp đất trên cùng khô đi giữa các lần tưới. Tuy nhiên, một chút chăm sóc đặc biệt hơn sẽ giúp cây thực sự phát triển khỏe mạnh. Dưới đây là một vài mẹo nhỏ:
- Tăng độ ẩm: Monstera yêu thích độ ẩm, đặc biệt hữu ích trong những tháng mùa đông khi không khí trong nhà có xu hướng khô hơn. Đặt Monstera gần các cây khác hoặc sử dụng máy tạo ẩm có thể giúp tạo ra một vi khí hậu ẩm ướt hơn. Phun sương thường xuyên cũng giúp ích, nhưng hãy nhớ đây chỉ là một giải pháp tạm thời và không thể thay thế việc tưới nước đúng cách.
- Cung cấp vật hỗ trợ: Như đã đề cập ở trên, Monstera là cây leo tự nhiên. Trong chậu, cung cấp một cột rêu hoặc giàn sẽ khuyến khích Monstera leo và phát triển rễ khí đặc trưng của nó. Điều này không chỉ giúp cây phát triển lớn hơn mà còn tạo thêm một yếu tố thẳng đứng đẹp mắt cho không gian trong nhà bạn.
- Thỉnh thoảng bón phân: Mặc dù Monstera không phải là loại cây cần nhiều chất dinh dưỡng, nhưng một lượng phân bón cân bằng được bón nhẹ trong mùa sinh trưởng vào mùa xuân và mùa hè có thể giúp cây phát triển. Chỉ cần đảm bảo làm theo hướng dẫn trên bao bì phân bón và tránh bón quá nhiều, có thể làm hỏng rễ.
Với một chút hiểu biết về nhu cầu của nó và một vài cách chăm sóc cơ bản, Monstera deliciosa của bạn có thể trở thành một người bạn xanh tươi, phát triển mạnh mẽ trong nhiều năm tới. Vì vậy, lần tới khi bạn chiêm ngưỡng “người bạn lá xẻ” của mình, hãy nhớ về những điều thú vị ẩn sâu trong vẻ đẹp của loài cây kỳ diệu này nhé.
If i die, water my plants!
